Temat wartości powraca do mnie co jakiś czas. Dzięki określeniu swoich wartości jesteśmy w stanie lepiej zrozumieć siebie, swoje wybory, swoje zachowania oraz żyć w zgodzie ze sobą. Odkrywanie swoich wartości jest również częścią odkrywania siebie. W dodatku zdaję sobie również sprawę, że inni kierują się zupełnie innymi wartościami niż ja, więc łatwiej zrozumieć mi ich wybory. Dziś opowiadam o tym jak odkryć swoje życiowe wartości.
Spis treści:
Po co nam wartości w życiu?
Na kształtowanie wartości wpływa wiele czynników. Są to wychowanie, środowisko, krąg kulturowy i ludzie, którzy Cię otaczają, Twoje doświadczenia, jak również wewnętrzne marzenia, cele i wizja Twojego życia. Bez wartości nie do końca wiesz co jest dla Ciebie w życiu ważne. Wartości są takim drogowskazem, takim kompasem, który wskazuje odpowiedni kierunek, kiedy się zagubisz. To mogą być powszechnie przyjęte abstrakcjne pojęcia takie jak miłość i rodzina, ale rownież pojęcia takie jak: autentyczność, sprawiedliwość, uczciwość, niezależność, przygoda, rozwój, bezpieczeństwo, akceptacja.
Twoje wartości z czasem ewoluują. Na jednym etapie życia Twoją nadrzędną wartością może być kariera bądź rozwój a na innym inspirowanie innych. I jest to zupełnie normalne, bo przez cały czas się zmieniamy. Ważne, by dostosowywać wartości, tak by zawsze nam służyły i były dla nas podporą.
Wartości są też ważne, by pozwolić sobie na życie w zgodzie ze sobą i być szczęśliwszym. Dla niektórych wartością może być na przykład macieżyństwo, z kolei inni mogą z niego zrezygnować i zdecydować się na bezdzietność, o czym kiedyś wspominałam.
Ukryte wartości
Tak naprawdę każdy z nas ma jakieś wartości w życiu, ale nie każdy zdaje sobie z nich sprawę. To jak spędzasz wolny czas powie Ci, co jest dla Ciebie wartością. Czujesz się świetnie, bo możesz pomóc przyjacielowi w potrzebie, mimo że w tym samym czasie mógłbyś się zrelaksować? To znaczy, że przyjaźń jest Twoją wartością.
Uwielbiasz swoją pracę i z chęcią robisz nadgodziny? Być może Twoją wartością są pieniądze, może pasja, która Cię napędza do tego, by pracować więcej, a może praca sama w sobie. Z drugiej strony, jeśli dużo pracujesz, choć na pierwszym miejscu w hierarchii Twoich wartości uplasowała się bliskość, to być może zaniedbujesz bliskie Ci relacje.
Każdy z nas ma jakieś wartości, bo one przejawiają się w naszych codziennych wyborach. Zastanów się na co wydajesz pieniądze, a to powie wiele o tym, co cenisz w życiu. Nawet podczas zakupów ukazują się nasze wartości. Kupując tofu, zamiast mięsa naszą wartością może być zdrowie lub los zwierząt. Wybierając ubrania z drugiej ręki, możemy kierować się względami ekologicznymi bądź etycznością. Kiedy oszczędzamy, by podróżować naszą wartością mogą być podróże, przygoda bądź ekscytacja. To jak teraz żyjesz, ukazuje jakie są Twoje ukryte wartości.
Przeczytaj również: Dlaczego choć powinieneś wybrać się w podróż solo?
Jak odkryć swoje wartości?
Przez jakiś czas lubiłam wracać regularnie do ćwiczenia na wybieranie wartości. Polega na tym, by szybko i intuicyjnie skreślać wartości z planszy, które do nas nie przemawiają, aż w końcu zostanie nam 10 najważniejszych wartości. Wciąż zmieniałam i dostosowywałam hierarchię swoich wartości, aż w końcu ułożyły się w odpowiedni sposób. Zapewne zmodyfikuję je jeszcze wiele razy.
Powyższe ćwiczenie jest dobre dla początkujących, jedak nie jest idealne z kilku powodów. Po pierwsze, pomimo, że tych wartości jest bardzo dużo, zamyka się ono na te konkretne pojęcia. Główną jednak wadą ćwiczenia jest to, że nie kierujemy się naszym wnętrzem podczas odkrywania wartości, a po prostu bez większej refleksji skreślamy słowa.
Dlatego dla bardziej zaawansowych, którzy mają ochotę na dłuższą refleksję zapraszam do tego, by usiąść z pustą kartką i zastanowić się nad tym, co rzeczywiście jest dla nas ważne. Wartości biorą się zawsze ze środka. One już w nas siedzą, musimy je tylko zaprosić na kawę.
Niespójność wartości
Czasami możemy odczuwać, że chcemy by jakaś wartość była naszą wartością, pragniemy by coś było dla nas ważne, ale tak się po prostu nie dzieje. Dana wartość nie ma odzwierciedlenia w naszym życiu. Ustalając wartości po raz pierwszy wpisałam tam popularne terminy, które są powszechnymi wartościami dla wielu ludzi. Znalazła się tam rodzina, przyjaciele, miłość, zdrowie czy finanse. Później jednak przekonałam się, że niektóre wartości ze mną nie współgrają. Z niektórymi chciałabym żyć, jednak nie jest to możliwe. Chciałabym, by pewne rzeczy były dla mnie ważne, ale po prostu takie nie są.
Dostosowywanie wartości
Kolejną bardzo ważną rzeczą jest ustalenie sobie hierarchii wartości a później dostosowywanie ich do swojego życia. Tylko kierując się nimi w prawdziwym życiu, trzymając się ich oraz wykorzystując je w praktyce jesteśmy w stanie odkryć czy te terminy są rzeczywiście wartościami, z którymi najlepiej nam się żyje.
A jeśli usłyszałeś, że powinieneś przyjąć jakąś wartość bo jest ona ważna, ale Tobie ona nie odpowiada, nie krępuj się jej usunąć z Twojej listy. Być może powszechne wartości, takie jak rodzina, miłość, przyjaźń można zastąpić innymi terminami takimi jak: czułość, delikatność, oddanie, braterstwo, bliskość, intymność, relacje. Możliwe, że inne pojęcia bardziej do Ciebie przemówią. Nie bój się eksperymentować, dodawać i odejmować wartości ze swojej listy.
Dlaczego ta wartość jest ważna?
Odpowiedz sobie na pytanie co dana wartość oznacza dla Ciebie? Co ważnego wnosi do Twojego życia? Jeśli wolność jest dla Ciebie ważna, to w jakim kontekście? Wolność wyboru, wolność słowa czy może wolność do życia po swojemu? Wolność znajduje się na drugim miejscu moich wartości i to ona sprawia, że cenię sobie życie w kraju wolnym od nienawiści, nietolerancji czy regorystycznych ustaw. W którym mogę wyjść na ulicę jako wolny człowiek, nikt mnie do niczego nie zmusza ani nie narzuca.
Nie ma gorszych ani lepszych wartości. Są tylko Twoje. Altuizm wcale nie są lepszy ani gorszy od bogactwa, przywództwa, prestiżu czy rozrywki. Wyjdź poza schematy i pomyśl o rzeczach, które są naprawdę ważne dla Ciebie. Jeśli codziennie rysujesz lub grasz na instrumencie, to być może Twoimi nadrzędnymi wartościami są kreatywność bądź pasja i nie ma w tym nic złego. Pomyśl o swoich marzeniach i o tym co w nich występuje. Zapomnij o wszystkich krzywdzących przysłowiach typu „Pieniądze szczęścia nie dają” i ustal wartości, które będą zgodne z Twoim życiem.
***
Podzielcie się tym jakie wartości udało Wam się odkryć!
