Czy myślisz, że aby uratować komuś życie, potrzebujesz dokonać naprawdę wielkich czynów? Uratować dzieci z płonącego budynku albo „chociaż” oddać szpik kostny. Też tak kiedyś myślałam! Tymczasem, potrzeba naprawdę niewiele, by poprawić jakość życia ludzi i zwierząt, a nawet uratować ich życie. Na pytanie, jak to zrobić odpowiada efektywny altruizm.
Spis treści:
Przestań pomagać nieefektywnie
Czy nie masz czasami wrażenia, że co chwilę ktoś prosi Cię o pieniądze? Czasami na ulicy zagada Cię ktoś z fundacji walczącej o los pszczół. Przy kasach w supermarkecie widzisz puszki z pieniędzmi na chore dzieci. Na facebooku jakiś znajomy zbiera pieniądze z okazji urodzin, a Ciebie zasypują kolejne zbiórki dla uchodźców i ofiar wojny. No i oczywiście bezdomni na ulicy. Dajesz im parę groszy, raczej z poczucia winy, niż z chęci niesienia pomocy.
Z tego wszystkiego nie wiesz już, czy realnie komuś pomagasz, gdy wpłacasz pieniądze na fundacje. Nie możesz być pewny, w jaki sposób zebrane pieniądze będą zarządzone. W końcu wiele fundacji płaci naprawdę spore podatki i niewiele z tego trafia do potrzebujących.
Czym jest Efektywny Altruizm?
Efektywny Altruizm to międzynarodowy ruch, który edukuje, jak pomagać sprawniej i efektywniej. Ta filozofia zajmuje się walką z najgorętszymi światowymi problemami – skrajnym ubóstwem, brakiem dostępu do wody pitnej, światowymi chorobami, globalnym ociepleniem czy dobrostanem zwierząt.
Efektywny Altruizm popularyzuje wiedzą naukową i łączy ją z dobroczynnością. Prowadzi zbiórki na rzecz efektywnych organizacji społecznych. Propaguje wiedzę o fundacjach, które pomagają na szeroką skalę w efektywny sposób.
Jak skutecznie pomagać innym?
Na malarie umiera ponad 600 tysięcy ludzi w ciągu roku. Są to głównie dzieci poniżej 5 roku życia, w krajach afrykańskich. Środek zabezpieczający dziecko przed malarią kosztuje tylko $7. To znaczy, że wpłacając około 30 PLN, jesteś w stanie zabezpieczyć życie jednego dziecka przed zachorowaniem na malarię, a w praktyce – uratować je. Szacuje się, że w ten sposób fundacja Malaria Consortium przeznaczyła już $4,500 na ratowanie żyć.
Podobnie działają specjalne moskitiery owadobójcze. Jedna siatka kosztuje $5, czyli około 22 PLN, a jest w stanie zabezpieczyć dziecko przed komarami. Wydaje się banalne, prawda? A jednak tak działa fundacja Against Malaria – jedna z najskuteczniejszych fundacji na świecie.
Szacuje się, że około 200,000 ludzi umiera rocznie na deficyt witaminy A. Są to głównie dzieci poniżej 5 roku życia, ponieważ witamina A zabezpiecza je przed infekcjami. Kupno i dostarczenie suplementu witaminy A kosztuje zaledwie 1$. To znaczy, że możesz pomóc uratować jedno ludzkie życie za niecałe 5 złotych.
PS: omówiłam właśnie działanie 3 najskuteczniejszych fundacji według Give Well. Na tej stronie zobaczysz pełne raporty, w których przeczytasz, jak skuteczna jest każda z fundacji.
Czy wiesz, jak bardzo bogaty jesteś?
Wiesz, że gdyby 10% najbogatszych ludzi na świecie przeznaczało co miesiąc 10% swoich zarobków na cele charytatywne, to moglibyśmy zakończyć światowe ubóstwo (i wszystkie inne problemy, takie jak katastrofa klimatyczna) w 2 dekady. To tylko 20 lat. Mówi o tym autorka tego TED talka.
Pewnie myślisz: no tak, ale ja nie jestem w 10% najbogatszych ludzi na świecie. Na pewno są nimi Elon Musk, Bill Gates i Warren Buffet, ale nie ja. Jesteś pewien?
Jeśli pracujesz w Polsce na pełen etat i zarabiasz na przykład 3500 PLN netto miesięcznie, to według wyszukiwarki How Rich Am I?, jesteś w 6,9% najbogatszych ludzi na świecie. Zdziwiony?
Z kolei, jeśli mieszkasz z partner-ką/em, który też tyle zarabia, jesteście jeszcze bogatsi. Znajdujecie się w 5,1% najbogatszych ludzi na świecie.
Najciekawsze jest to, że nawet gdybyście zdecydowali się ofiarować 10% swoich zarobków na organizacje charytatywne, to wciąż bylibyście w 6,2% najbogatszych ludzi na świecie.
Jak uratować komuś życie?
Gdybyś wraz z partner-em/ką przeznaczał 10% swoich dochodów na cele charytatywne, to w ciągu roku uzbierałoby się aż 8400 PLN. Jak podaje strona How Rich Am I, te pieniądze mogłyby posłużyć na:
- dystrybucję 487 moskitier nasączonych środkiem owadobójczym LUB
- ponad 2 540 zabiegów na schistosomatozę LUB
- uratowaniu około 0,7 zdrowego życia.
Jak znaleźć efektywne fundacje?
Te strony pomogą Ci w znalezieniu efektywnych fundacji:
- Give Well – tu znajdziesz oficjalne rankingi najbardziej efektywnych organizacji. Ich efektywność oraz impakt, jaki za sobą niosą, są potwierdzone analizą i dowodami.
- Do ratowania zwierząt powstała strona Animal Charity Evaluators, na której znajdziesz Top Fundacje, pomagające zwierzętom w efektywny sposób.
- Ranking fundacji według Giving What We Can – tu znajdziesz kategorie, na przykład: fundacje prozwierzęce, proekologiczne, zajmujące się dobrostanem ludzi czy wspierające przyszłość.
Jak jeszcze możesz pomóc?
Jak już wiesz, najlepszym sposobem jest regularne przeznaczanie pieniędzy na wybrane fundacje, które działają w zgodzie z Efektywnym Altruizmem. Wiem, że 10% na początek może wydawać Ci się dużo, dlatego fundacja Giving What We Can przygotowała próbny program (Trial Pledge). Możesz przez rok, a nawet 6 miesięcy przekazywać 1% swoich dochodów na efektywne organizacje.
Co oprócz tego?
Dowiedz się więcej o Efektywnym Altruizmie
- Podszkol swój angielski i zapoznaj się z artykułami na stronie Effective Altruism. A jeśli jednak wolisz polski, to wszystkie informacje znajdziesz tutaj.
- W serwisie Coursera jest dostępny darmowy kurs „Wstęp do efektywnego altruizmu”.
- Poza tym youtube to skarbnica wiedzy. Do efektywnego altruizmu zachęcił mnie Everyday Hero. Jego film jest długi, ale też genialny merytorycznie, więc i Ciebie zachęcam do obejrzenia:
Rozważ karierę związaną z EA
Spędzamy średnio 80 000 godzin na swojej karierze – 40 godzin tygodniowo, po 50 tygodni w roku przez 40 lat. Wybór odpowiedniej kariery jest jednym z najważniejszych etycznych wyborów, jakiego możesz dokonać.
Zapoznaj się z materiałami przygotowanymi przez organizację 80,000 Hours. Z jej pomocą dowiesz się, jak wybrać i zaplanować karierę, która naprawdę wpłynie na życie innych. Fundacja rozprawia się też z mitem, że najwięcej dobrego wnoszą lekarze czy nauczyciele.
PS: możesz zamówić też jedną z darmowych książek (po angielsku), która przyjdzie do Ciebie pocztą lub zamówić ebooka zupełnie za darmo. Książka 80.000 Hours pomogła mi w wielu rozterkach z moją karierą.
Dodaj wtyczkę Altruisto
Kto z nas nie kupuje przez internet? Możesz zainstalować Altruisto jako dodatkową wtyczkę do przeglądarki Chrome. Z jej pomocą, podczas zakupów Altruisto przekazuje konkretny % od zakupu, który idzie na wybrany cel charytatywny. Ty nie płacisz żadnych dodatkowych kosztów, za to przyczyniasz się do polepszenia świata.
Przeczytaj również: 7 tekstów, które weganie słyszą non stop
Wiesz już, jak uratować komuś życie. Jaki jest Twój następny krok?
